بررسی اجزا و اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه stachys acerosa boiss.

مقدمه: گیاه stachys acerosa boiss. از خانواده نعنائیان یکی از گیاهان بومی ایران می باشد. هدف: با توجه به عدم وجود گزارش مدون در مورد این گیاه و در عین حال استفاده های درمانی سایر گونه های آن در تحقیق حاضر به بررسی اجزا و اثرات ضدباکتریایی اسانس سرشاخه گل دار و بدون گل این گیاه و ساختمان ماده موثره با اثر ضدباکتریایی آن پرداخته شده است. روش بررسی: سرشاخه های گل دار و بدون گل گیاه از منطقه لاله زار کرمان جمع آوری شد و پس از خشک کردن اسانس آنها توسط دستگاه کلونجر به دست آمد. اسانس ها با استفاده از دستگاه gc-ms و اندیس بازداری آنالیز شد. اثرات ضدمیکروبی اسانس ها علیه باکتری های: staphylococcus aureus، staphylococcus epidermidis، escherichia coli, bacillus subtilis، klebsiella pneumoniae و pseudomonas aerogenosa با استفاده از روش بیواتوگرافی روی پلیت سیلیکاژل gf254 در سیستم حلال تولوئن- اتیل استات (7 : 93) بررسی شد. نتایج: سرشاخه گل دار و بدون گل به ترتیب دارای 09/0 و 11/0 درصد اسانس شفاف زرد رنگ و جزء عمده کریزانتنیل استات و لینالول بودند. بیشترین اثرات ضدباکتریایی با استفاده از روش tlc در 6/0 - 5/0 = rf در مورد اسانس سرشاخه بدون گل دیده شد و پس از جداسازی این فراکسیون و شناسایی آن با gc-ms، کارواکرول به عنوان جزء اصلی آن شناسایی شد. نتیجه گیری: در مورد اثرات ضدباکتریایی سایر گونه های stachys گزارش های متعددی وجود دارد که کریزانتنیل استات و لینالول به عنوان اجزای اصلی اسانس آنها گزارش شده است.